Μορφές της Ακαρνανίας: Επαμεινώνδας Σακελλαρόπουλος, ο Βονιτσάνος εθναπόστολος

 Επιμέλεια: Τιμολέων Ντέμος, φοιτητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Επαμεινώνδας Σακελλαρόπουλος

Ο Επαμεινώνδας Σακελλαρόπουλος (1843-1896) γεννήθηκε στην Βόνιτσα, όπου έμαθε τα πρώτα του γράμματα και έπειτα σπούδασε Ιατρική στην Αθήνα. Το 1868 εγκαταστάθηκε στην τουρκοκρατούμενη Έδεσσα ως ιατρός και εθναπόστολος προκειμένου να συμμετέχει στην “Μικρή Οργάνωση” που αποτελούταν από νεαρούς επιστήμονες και την είχε ιδρύσει ο Πρόξενος Θεσσαλονίκης Βατικιώτης.

Στο αυτοβιογραφικό κείμενο του, ο Θεσσαλονικιός καθηγητής Ιωάννης Μέλφος που δίδαξε στο Ημιγυμνάσιο της Έδεσσας ως δάσκαλος (1879-80) και ως διευθυντής (1886-88), γράφει για τον Σακελλαρόπουλο ότι προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στην κοινότητα Βοδενών καθώς εξυπηρετούσε του Έλληνες Χριστιανούς αλλά και τους βουλγαρόφωνους Χριστιανούς κατοίκους προσφέροντας δωρεάν ιατρική περίθαλψη. Μάλιστα, στους φτωχότερους παρείχε χρηματική βοήθεια από την περιουσία του.

Το 1870 συστάθηκε η Βουλγαρική Εξαρχία ως αυτόνομη ορθόδοξη εκκλησία απεσχισμένη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Μαζί με την ίδρυση της Εξαρχίας ξεκίνησε και η δράση βουλγαρικών στρατιωτικών σωμάτων (κομιτατζήδων) στα εδάφη της τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας που στόχευε στον εκβουλγαρισμό της περιοχής μέσω του ελέγχου των ελληνικών σχολείων και εκκλησιών. Το 1872 ο Σακελλαρόπουλος, προκειμένου να μην καταληφθεί η ελληνορθόδοξη εκκλησία των Αγίων Αναργύρων από τους Βούλγαρους, κλείστηκε μέσα στον ναό μαζί με τον πατριώτη Δημήτριο Ρίζο (επίσης γιατρό), αρνούμενοι να ανοίξουν τις πόρτες στους καταπατητές. Τελικώς λόγω διαταγών από την κυβέρνηση που υποστήριζαν τους σχισματικούς αναγκάσθηκαν να παραδώσουν την εκκλησία στους Βούλγαρους.

Το 1876 οι Τούρκοι τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει την Έδεσσα και αυτός εγκαταστάθηκε στην Στρώμνιτσα (πόλη στα νοτιοανατολικά της ΠΓΔΜ), όπου συνέχισε να εργάζεται για τους ίδιους σκοπούς. Όμως οι Τούρκοι αφού τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στις φυλακές της Θεσσαλονίκης, τον απέλασαν δια παντός από τα εδάφη της Μακεδονίας. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα διετέλεσε δήμαρχος Ανακτορίων και βουλευτής Ακαρνανίας.

Η δράση του στην αντιμετώπιση της ληστοκρατίας στην Ακαρνανία:

Στις 14 Μαρτίου 1890, σε μια 4ωρη συνεδρίαση, ο βουλευτής Ακαρνανίας Επαμεινώνδας Σακελλαρόπουλος αναστατώνει την  Βουλή σχετικά με το θέμα της ληστοκρατίας στην επαρχία Βονίτσης. Ονοματίζει ληστές συνεργάτες του Τρικούπη και όργανα της διοίκησης της τρικουπικής κυβέρνησης η οποία με το πρόσχημα της πάταξης της ληστοκρατίας, προσπαθούσε να σχηματίσει νέες πολιτικές φιλίες. Να σημειώσουμε ότι από την κυβέρνηση Τρικούπη είχαν αποχωρήσει ο Σακελλαρόπουλος και ο Ίσκος οπότε είχε χάσει ουσιαστικά το Ξηρόμερο και τον Βάλτο. Το θέμα της συζήτησης, στην οποία  μετέχει και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, αποτελεί σκάνδαλο. Δύο μέρες μετά την επεισοδιακή συνεδρίαση, πραγματοποιείται μια νέα διάρκειας 6 ωρών στην οποία η κυβέρνηση προσπαθεί να ανκάμψει με ψευδή έγγραφα και ο Σακελλαρόπουλος αποκαλύπτει την προβοκάτσια του κυβερνητικού σχήματος   Τα παραπάνω γεγονότα κατέστησαν τον Βονιτσάνο βουλευτή μεγάλη απειλή στα μάτια των πολιτικών του αντιπάλων και οδήγησαν στην δολοφονία του.

1895: Οι λήσταρχοι Τσεκουραίοι από τον Βάλτο φωτογραφίζονται
στην Αμφιλοχία μετά τη σύλληψή τους 

Ο Σακελλαρόπουλος δολοφονείται στην Αθήνα το 1896 σε ηλικία μόλις 53 ετών. Στη διαθήκη του (η οποία συντάχθηκε στο διάστημα των τελευταίων 10 ημερών προ του θανάτου του) είχε ζητήσει η σωρός του να μεταφερθεί στην Βόνιτσα χωρίς τιμητική συνοδεία στρατού, πολιτικών και συγγενών. Το πρωί της 4ης Απριλίου 1896 (23 Μαρτίου με το παλιό ημερολόγιο) το πολεμικό πλοίο “Κίχλα” έφτασε στην Βόνιτσα μεταφέροντας τη σωρό του άξιου τέκνου της.

Εφημερίδα: Νεολόγος Πατρών
22/3/1896

Η ταφή του έγινε στο νεκροταφείο της Παναγιάς της Χώρας στο σύνορο με την παλαιά Καθολική εκκλησία της Παναγίας του Ροζάριο, εκεί που ήταν και οι τάφοι των γονιών του. Πρόσφατα ο Σύλλογος Έρευνας Ιστορίας “Αμφικτιονία Ακαρνάνων” τοποθέτησε μια τιμητική πλάκα στο σημείο του μνήματός του.

Ο Επαμεινώνδας Σακελλαρόπουλος υπήρξε ένας ασυμβίβαστος πατριώτης. Στη σύντομη ζωή του βοήθησε τους χριστιανικούς πληθυσμούς της πολύπαθης Μακεδονίας χωρίς διακρίσεις, στήριξε τον διωκόμενο υπόδουλο ελληνισμό και υπηρέτησε με πολιτικό σθένος την ευημερία του τόπου του, χωρίς να υπολογίσει το προσωπικό συμφέρον ή το πολιτικό κόστος. Γι΄ αυτό, στην συνείδηση των Ξηρομεριτών τιμήθηκε και υμνήθηκε με το παρακάτω δημοτικό τραγούδι:

"Καίγεται η Αθήνα καίγεται

καημένε Σακελλαρόπουλε

Πάτρα και Μεσολόγγι,

το δόλιο το Ξηρόμερο

τον Δήμο Ανακτορίων

και αυτήν παιδιά μ’ η Βόνιτσα

    τα μαύρα να φορέσει, 

                                                 τον Σακελλάρη βάρεσαν. "                                                    

Πηγές:

• Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων (συνεδρίαση 14ης Μαρτίου 1890)

• xiromeronews.blogspot.com