Ο Γιώργος και ο "Γκιώνης"

 

Επιμέλεια: Τιμολέων Ντέμος, Φοιτητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Χουχουριστής (Φωτο: Ζήσης Αντωνόπουλος)

Πολύ κοντά στα χωριά μας, μέσα σε κουφάλες γέρικων δέντρων ζει ένα νυχτοπούλι, ευεργετικό για τον άνθρωπο, το οποίο στο Ξηρόμερο και σε άλλες περιοχές έχει συνδεθεί με έναν χαρακτηριστικό μύθο. Ο λόγος για τον Χουχουριστή (επιστημονική ονομασία: Strix aluco) ο οποίος στην περιοχή μας λέγεται λανθασμένα γκιώνης, καθώς γκιώνης είναι ένα άλλο συγγενικό πουλί.

Ο μύθος

Κάποτε ζούσαν δυο πολυαγαπημένα αδέρφια, ο Γιώργος και ο Αντώνης. Μια μέρα ο Γιώργος έβγαλε βόλτα τα άλογά τους και τα έχασε. Όταν γύρισε σπίτι και ανακοίνωσε στον αδερφό του το γεγόνος, εκείνος θύμωσε πάρα πολύ και ξεκίνησε ένας τρομερός καβγάς που κατέληξε στη δολοφονία του Γιώργου από τον αδερφό του. Όταν ο Αντώνης κατάλαβε την πράξη του έκλαιγε, χτυπιόταν και μετανιωμένος ζητούσε από τον Θεό να του πάρει τη ζωή. Εκείνος ακούγοντάς τον, τον μεταμόρφωσε σε γκιώνη (εκ του...Αντώνη). Έτσι ο Αντώνης κάθε βράδυ θρηνώντας τον αδερφό του φώναζε “Γιώργο, Γιώργο, τα ‘βρες τ’ άλογα;” Πράγματι, έαν προσέξουμε τη φωνή του πουλιού αυτού και με λίγη φαντασία μπορούμε να σκεφτούμε ότι θα ταίριαζε η παραπάνω φράση.

Ακούστε το κάλεσμα του χουχουριστή πατώντας το βίντεο

Γνωρίζοντας τον Χουχουριστή

Νυκτόβιο πουλί που ανήκει στην ίδια οικογένεια με την κουκουβάγια. Προτιμά τα δάση αλλά μπορεί να φωλιάζει κοντά σε χωριά μέσα σε εγκαταλελειμμένα κτήρια. Στο Ξηρόμερο φωλιάζει κυρίως στις πολλές βελανιδιές μας, ζώντας μέσα στις κουφάλες των δέντρων. Δεν μεταναστεύει και σπάνια μετακινείται μακριά από τη φωλιά του, την οποία υπερασπίζεται σθεναρά. Αρπακτικό πουλί, τρέφεται κυρίως με τρωκτικά αλλά και έντομα, τα οποία πιάνει αφού πρώτα τα παρακολουθεί από κάποιο κλαδί. Έχει εξαιρετική όραση στο σκοτάδι αλλά βασίζεται περισσότερο στην οξεία του ακοή. Το σχήμα του προσώπου του μοιάζει με δίσκο και του επιτρέπει να αντιλαμβάνεται τον παραμικρό ήχο που κάνουν τα θηράματα, με την ακοή του να είναι 10 φορές καλύτερη του ανθρώπου! Το αρσενικό και το θηλυκό ζευγαρώνουν μαζί για μια ζωή, γεννούν 2 έως 4 αυγά κάθε χρόνο και οι νεοσσοί εγκαταλείπουν τη φωλιά τους περίπου 35 μέρες μετά την εκκόλαψη των αυγών.

Ο ευεργετικός ρόλος του για τον άνθρωπο και οι δοξασίες

Το εντυπωσιακό αυτό ζώο είναι εξαιρετικός κυνηγός τρωκτικών, τα οποία αποτελούν έως και το 75% της διατροφής τους. Έτσι συμβάλλουν σημαντικά στην προστασία των καλλιεργειών από την επιβλαβή δράση των τρωκτικών, η οποία καταπολεμάται από τους αγρότες με μεγάλα έξοδα και συχνά αναποτελεσματικά. Παράλληλα ας μην ξεχνάμε το ότι τα τρωκτικά μεταδίδουν ασθένειες στον άνθρωπο και ο έλεγχος του αριθμού τους από τον χουχουριστή προστατεύει κι εμάς τους ίδιους. Εύλογα αναρωτιέται κάποιος γιατί αυτό το πουλί κυνηγήθηκε τόσο πολύ; Ο λόγος είναι η φωνή του, η οποία είναι ένα λυπητερό χουχούρισμα και στη συνείδηση του λαού συνδέθηκε με τον θάνατο, την κακοτυχία και τις δυσειδαιμονίες. Βέβαια ο χουχουριστής σε καμία περίπτωση δεν σχετίζεται με αυτά, αλλά φωνάζει για να καλέσει το ταίρι του ή να δηλώσει την κυριαρχία της περιοχής του. Ακόμη η κοπή των γέρικων, μεγάλων βελανιδιών του στερεί τις κουφάλες και τα κλαδιά που χρειάζεται για να φωλιάσει. Πλέον που ο άνθρωπος έχει ξεφύγει από τις προλήψεις θα πρέπει να έχει μία σκέψη στο μυαλό του ακούγοντας αυτό το πουλί...Ένα εντυπωσιακό πλάσμα που έχει συνοδεύσει με τη φωνή του τα πιο όμορφα καλοκαιρινά βράδια στην ύπαιθρο, ένας από τους καλύτερους άμισθους βοηθούς του αγρότη που χρειάζεται την προστασία μας!